حیوانی که سالانه بیشترین انسان را به قتل می‌رساند

«تابناک با تو» - از بین همه موجودات روی زمین، یک حشره مسئول بیشترین تعداد قتل انسان است.

پادشاهی حیوانات پر از اسلحه‌های کشنده است. دندان‌های شیر می‌توانند با شدت وحشیانه گوشت را پاره کنند، مار‌های سم‌گر افزایش مواد سمی در خون را ایجاد می‌کنند و اسب‌های آبی می‌توانند با فک‌های قدرتمندشان شما را بکشند.

این فقط چند مثال از موجودات کشنده هستند. اما حیوانی که بیشترین تعداد انسان را به قتل می‌رساند کدام است؟

“خطرناک‌ترین حیوان جهان” پشه است که بر اساس برخی برآوردها، هر ساله بیش از ۵۰۰٬۰۰۰ تا بیش از یک میلیون نفر را به قتل می‌رساند.

دلیل اصلی اینکه پشه‌ها به چنین شدت کشنده هستند چیست؟ آن‌ها ناقل بیماری هستند، به خصوص مالاریا.

“مالاریا برای مدت طولانی به بشریت ضربه محکمی وارد کرده است”
شنان لادو، اکولوژیست بیماری در موسسه مطالعات اکوسیستمی کری در شهرستان میلبروک نیویورک به Live Science گفت.

مالاریا به وسیله ارگانیسم‌های تک سلولی انگلی به نام پلاسمودیوم ایجاد می‌شود که توسط پشه‌های آنوفل به فرد دیگر منتقل می‌شود. با اینکه این بیماری در امریکای شمالی و اروپا نادر است، اما در بخش‌هایی از آفریقا، جنوب آسیا و آمریکای جنوبی شایع است، طبق Our World in Data. با توجه به سازمان بهداشت جهانی (WHO)، مالاریا در سراسر جهان در سال ۲۰۲۱ حدود ۶۱۹۰۰۰ مورد مرگ و میر را ایجاد کرده است.

این بیماری به طور معمول با مراقبت‌های بهداشتی قابل درمان است. اما برای افرادی که در معرض خطر قرار دارند مانند کودکان کوچک، زنان باردار و افرادی با نقص ایمنی مانند ایدز، مالاریا بسیار جدی است. به گفته سازمان بهداشت جهانی، حدود ۸۰٪ تمام مرگ و میر‌های ناشی از مالاریا در آفریقا در زیر ۵ سال بوده‌اند.

پشه‌ها همچنین مجموعه‌ای از بیماری‌های دیگر را انتقال می‌دهند، از جمله دنگی، چیکونگونیا، ویروس نیل غربی، ویروس زیکا و عفونت انگلی فیلاریازی لنفاوی.

پس چرا پشه‌ها در انتشار بیماری به چنین موفقیتی دست می‌یابند؟

به گفته لادو، پشه‌های ماده خون می‌خورند که به این معناست که آن‌ها با انتقال آسیب‌زایی‌ها از خون یک فرد به فرد دیگر، به راحتی می‌توانند این آسیب‌زایی‌ها را منتقل کنند. آن‌ها همچنین کوچک و با بال هستند، به این معنا که به راحتی می‌توانند این حشرات را پراکنده کرده و بدون اینکه مورد توجه قرار بگیرند از افراد حمله کنند.

سپس وجود این حقیقت که ما یک اکوسیستم و منابع را به اشتراک می‌گذاریم، اهمیت دارد. پشه‌ها برای تولید مثل، به آب نیاز دارند، به همان اندازه که انسان‌ها برای زندگی به آب نیاز دارند، که به این معناست که ما معمولاً در جا‌های یکسانی زندگی می‌کنیم.

لادو گفت: “ما نمی‌توانیم خودمان را کاملاً از محیط زیستی که آن‌ها نیاز دارند جدا کنیم”.

با این حال، روش‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی که توسط پشه منتقل می‌شوند وجود دارد. به گفته لادو، حتی به‌روزرسانی‌های کوچک در زیرساخت‌ها می‌تواند تفاوت بزرگی را ایجاد کند. به عنوان مثال، نصب پرده‌های پنجره می‌تواند به حفظ پشه‌ها خارج از خانه کمک کند و تاسیسات آب‌رسانی می‌تواند آب را درون حوضچه‌های باز نگه داشته و از آن جلوگیری کند.

وی گفت که این امکانات بخشی از دلایلی هستند که مالاریا در بسیاری از مناطق دنیا با زیرساخت بهتر، گسترش نیافته است؛ و در مناطقی که این تسهیلات وجود ندارد، توری‌های پشه می‌تواند به جلوگیری از رسیدن پشه‌ها به تخت خواب افراد کمک کند.

این اقدامات پیشگیرانه می‌توانند نیز در برابر بیماری‌های دیگری که توسط پشه منتقل می‌شوند، مانند دنگ، که هر ساله ده‌ها هزار نفر را به قتل می‌رساند، محافظت کنند. اما تلاش‌های بهداشت عمومی برای مقابله با بیماری‌های منتقل شده توسط پشه تحت تغییرات آب و هوایی با مشکل روبرو هستند. همانطور که کره زمین گرمتر می‌شود، اگر محیط‌های محلی برای این آسیب‌زایی‌ها و پشه‌هایی که آن‌ها را منتقل می‌کنند بیشتر مهماتی شود، این بیماری‌ها ممکن است شروع به شیوع در مناطق جدید کنند، به گفته اندی مک دونالد، اکولوژیست بیماری در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، سانتا باربارا.

پشه‌ها، با این حال، تنها جانوران بسیار مهلک در سیاره ما نیستند. مار‌ها سالانه بین ۸۱,۰۰۰ تا ۱۳۸,۰۰۰ نفر را به قتل می‌رسانند، طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، که آن‌ها را به عنوان یکی از مهلک‌ترین حیوانات برای انسان‌ها قرار می‌دهد. WHO گزارش داد که بیماری هاری، یک بیماری است که توسط نیش با یک پستاندار آلوده (غالباً سگ) منتشر می‌شود، هر ساله حدود ۵۹,۰۰۰ نفر را می‌کشد.

طبق گزارش WHO؛ حیوانات دیگری مانند صدف‌های آب شیرین و حشرات قاتل، نیز بیماری‌های بالقوه مهلکی مانند شیستوزومیازیس و بیماری شاگاس را به انسان‌ها منتقل می‌کنند که هر کدام سالانه هزاران نفر را می‌کشند.

اما تنها یک حیوان با پشه در رقابت برای عنوان مهلک‌ترین جانور برای انسان‌ها قرار دارد. گزارشی از سازمان ملل متحد (UN) تخمین زده است که قتل و درگیری‌های مسلحانه در سال ۲۰۱۷ حدود ۵۵۳,۰۰۰ نفر را کشته‌اند – که بشر یکی از مهلک‌ترین موجودات جهان است.

منبع: فوت و فن